PROF. PIOTR DOMAŃSKI
PRZYGOTOWANIE TERENU
Podstawowym warunkiem uzyskania równego, zielonego i gęstego trawnika jest oczyszczenie terenu, usunięcie wszystkiego co może przeszkadzać w założeniu i późniejszej pielęgnacji murawy (gruz, kamienie, zakrzaczenie i chwasty). Przystępując do równania powierzchni, należy zwrócić uwagę na wypiętrzenia oraz zaklęśnięcia terenu. Przy wyznaczaniu poziomu dobrze jest posłużyć się deską (łatą), na której kładzie się poziomicę i sprawdza, czy teren jest równy. Kształtując skarpy trzeba pamiętać, że kosiarki mogą pracować prawidłowo przy nachyleniu nie przekraczającym 30°.
PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA
Od dobrego przygotowania i żyzności gleby zależy wigor siewek i zdolność krzewienia się traw. Odczyn gleby według najnowszych zaleceń powinien być słabo kwaśny, o pH=5,6 do 6,5. Przy pH niższym od 5 konieczne jest wapnowanie, które zmienia odczyn i właściwości fizyczne gleby (głównie poprawia jej strukturę). Zalecana jest dawka 5kg na 100m2 węglanu wapnia - zastosuj POKON WAPNO DO OGODU I NA TRAWNIK, najlepiej wczesną wiosną lub jesienią. Należy je starannie wymieszać z glebą. Jeśli teren pod trawnik jest całkowicie piaszczysty, konieczne jest utworzenie sztucznego profilu glebowego (tzw. warstwy nośnej). Najpierw należy utworzyć podłoże, na które nakłada się warstwę urodzajnej gleby. Najlepsze jest podłoże gliniaste, które dłużej zatrzymuje wodę i składniki pokarmowe. Powinno ono mieć jednak taką strukturę, aby mimo deptania przepuszczało nadmiar wody i zachowywało elastyczność.
Jeżeli gleba pod przyszły trawnik jest zbyt ciężka i mazista, wówczas konieczne jest "rozluźnienie" jej struktury. Dodaje się zatem piasku grubego, o średnicy ziaren 0,5-0,7 mm i torfu. Najbardziej nadaje się do tego celu torf niski, zasobny w składniki pokarmowe. Jeżeli zastosuje się torf wysoki, silnie zakwaszony, wtedy należy dodać do 1 m3 przygotowywanej warstwy nośnej 1,5-2 kg wapna. Najczęściej stosuje się proporcję 3:1, tzn. na 3 wiadra suchego piasku przypada 1 wiadro torfu. Tak przygotowany substrat miesza się z glebą w warstwie o grubości 15 cm. Jeśli na takiej glebie dodatkowo zalega i wolno przesiąka woda opadowa, konieczne może okazać się drenowanie. Najczęściej jednak wystarcza zbudowanie studzienek drenażowych. Są to doły, wykopane w różnych miejscach do poziomu lustra wody gruntowej, do których wsypuje się materiał odsączający (żwir kamienny, żużel). Po wsypaniu zawartość drenu ubija się, a następnie na wierzch nasypuje się warstwę ziemi próchnicznej, o grubości 15-20 cm. Na glebach zbyt przepuszczalnych, o małej zawartości próchnicy, ubogich w składniki pokarmowe, należy dodać substraty zagęszczające i poprawiające glebowy kompleks sorpcyjny. Dobrymi dodatkami są ziemia gliniasta, odkwaszony torf, podłoże po pieczarkach lub kompostowana kora i liście. Ulepszając podłoże bardzo lekkie, należy trzy części ziemi piaszczystej wymieszać z jedną częścią gleby gliniastej oraz jedną częścią torfu lub kompostowanej kory i liści. Ulepszona warstwa powinna mieć grubość przynajmniej 15 cm.
Trawniki wybitnie sportowe zakłada się na wcześniej przygotowanej warstwie nośnej. Do budowy tej warstwy używa się następujących komponentów:
- 65% piasku o średnicy ziaren 0,5-0,6 mm lub granulowanych agregatów ceramicznych,
- 15% torfu ogrodniczego,
- 20% ziemi kompostowej lub gleby rodzimej.
Grubość sportowej warstwy nośnej powinna wynosić 8-12 cm, a warstwy drenażowej z piasku, znajdującej się pod nią, minimum 15 cm.
Spulchniona (przeorana lub przekopana) gleba na głębokość 15-20 cm, a także warstwa nośna powinna być wynawożona przedsiewnie. Ilości składników na 100 m2 są następujące: 0,25-0,3 kg azotu (N) i 0,5-0,6 kg fosforu (P205) oraz 1,0-1,2 kg potasu (K20). Po wysianiu nawozów powierzchnię należy zagrabić ostrymi grabiami i wyrównać. Po 10-14 dniach spoczynku wierzchnią warstwę gleby powtórnie trzeba przegrabić, głównie w celu zniszczenia skiełkowanych chwastów.
SIEW NASION
Nasiona można wysiewać po kilkunastu dniach od zakończenia prac w zakresie przygotowania gleby. Ponieważ nasiona traw są drobne, powinny być siane płytko, od 0,5 do 1 cm. Na glebach lżejszych, łatwo przesychających, wskazane jest zwiększenie głębokości siewu do 1,5 cm. Optymalny okres wysiewu nasion przypada wówczas, kiedy temperatura powietrza wynosi 5-6 °C i jest już ustabilizowana. W warunkach ostrzejszego klimatu, zwłaszcza zimnego przedwiośnia, możliwym terminem siewu jest koniec kwietnia. Drugim, korzystnym terminem siewu jest trzecia dekada sierpnia. Wtedy gleba jest dobrze ogrzana i nie ma ryzyka, że wschody roślin opóźnią się wskutek niskiej temperatury powietrza lub niespodziewanych przymrozków. Również większa ilość opadów późnym latem i mniejsze parowanie podłoża sprzyja kiełkowaniu nasion. Dzięki temu można zaoszczędzić wodę do częstego zraszania zasiewów. Należy pamiętać, iż zbyt późno wykonany wysiew nasion (w drugiej połowie września) może okazać się ryzykowny, gdyż słabo rozkrzewione trawy nie zdążą przygotować się do przezimowania. Ponadto, jeśli szybko nadejdą chłody (przymrozki), część nasion nie skiełkuje przed zimą i zgnije. Wtedy wiosną, na młodym trawniku pojawią się puste miejsca (łysiny). Niepotrzebnie zaistnieje konieczność dosiewania nasion. Bezpośrednio przed siewem gleba powinna być wilgotna, jednak nie nadmiernie mokra. Nie wolno siać w suchą glebę, trzeba poczekać na opady deszczu, albo zrosić powierzchnię gleby. Przeznaczoną ilość mieszanki warto podzielić na dwie równe części, jedną część wysiać wzdłuż, a drugą w poprzek terenu przeznaczonego na trawnik. Aby siew był równomierny, wskazane jest wybranie pogody bezwietrznej. Po siewie ręcznym nasiona należy przykryć przy zastosowaniu specjalnej kolczatki lub lekko przegrabić. Na koniec wskazane jest lekkie przywałowanie obsianego podłoża.
PODLEWANIE
Jednym z najważniejszych warunków założenia udanego trawnika jest zapewnienie odpowiedniej wilgotności gleby (warstwy nośnej) w okresie od zasiewu do momentu rozkrzewienia się traw. Bardzo rzadko zdarzają się lata o tak równomiernym rozkładzie opadów w sezonie wegetacji, że siewki traw mają zawsze zapewnioną ilość wody, potrzebnej do wzrostu i rozwoju.
Ilość zatrzymanej wody zależy od rodzaju gleby (warstwy nośnej). Do gleby przesuszonej, zwięzłej, woda słabo wsiąka i szybko spływa po niej. Na glebie zbyt przepuszczalnej woda przesiąka zbyt głęboko, toteż rośliny płytko korzeniące się nie mogą z niej skorzystać. Aby wierzchnia warstwa nowo założonego trawnika była odpowiednio wilgotna, konieczne jest częste nawadnianie drobnokropliste, małymi dawkami. Sygnałem do rozpoczęcia nawadniania jest więdnięcie i szaro-zielone przebarwienie roślin. Nie należy podlewać trawnika podczas upalnych dni w godzinach od 9°° do 17°°. Odpowiednią porą są godziny poranne lub popołudniowe.